اجزای مرکز تلفن PBX (Private Branch Exchange) به تمامی اجزایی اشاره دارد که در یک سیستم تلفنی داخلی (PBX) یا سیستم تلفنی مرکزی وجود دارند و برای مدیریت و توزیع تماس‌ها، ارتباطات داخلی و خارجی و مدیریت داخلی در یک سازمان استفاده می‌شوند. این اجزا شامل سرور، گوشی تلفن، ورودی خط تلفن، باتری دستگاه، کارت جانبی و پیکربندی شبکه هستند. 
 

اجزای تشکیل دهنده مرکز تلفن 

سرور
تلفن 
ورودی خط تلفن 
 

سرور مرکز تلفن 

یک سرور فیزیکی که سروریس های مرکز تلفن را اجرا می کند. سرور PBX مسئول مدیریت و ایجاد ارتباط بین تلفن‌ها و خطوط ارتباطی مختلف است. این سرور یک دستگاه سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری است که وظیفه مدیریت تماس‌ها، انتقال تماس، توزیع تماس‌ها و مدیریت داخلی را بر عهده دارد.
 

تلفن 

تلفن‌ها اجزای اصلی PBX هستند که به کاربران این امکان را می‌دهند که با یکدیگر یا با خطوط خارجی ارتباط برقرار کنند.
که شامل موارد زیر می باشد:
تلفن آی پی یا آِی پی فون 
تلفن آنالوگ
تلفن نرم افزاری 
مبدل تلفن آنالوگ به آی پی 
 
تلفن های IP بهترین گزینه برای مرکز تلفن ویپ هستند. دارای کلید های قابل برنامه ریزی برای سهولت استفاده سرویس های مرکز تلفن می باشد. برخی از تلفن ها دارای چندین اکانت ویپ هستند که در مرکز تلفن رجیستر می شوند و می توان به جای قرار دادن چندین گوشی تلفن روی میز از تنها یک تافن آی پی استفاده کرد. 
 

تلفن آنالوگ 

تلفن های آنالوگ، تلفن های معمولی هستند که از طریق پورت FXS به مرکز تلفن متصل می شوند. این تلفن ها برای استفاده از خطوط تلفن شهری می بایست از پورت های FXO که روی مرکز تلفن تعبیه شده است استفاده نمایند. پورت های FXO و FXS از طریق کارت های واسطی که روی مرکز تلفن قرار می گیرند می توانند با هسته سیستم تلفنی یا سانترال ویپ شما ارتباط بر قرار نمایند. 
 

ورودی خط تلفن

ورودی خط تلفن‌ها، خطوط ارتباطی مانند PSTN ،ISDN یا VoIP است که به PBX متصل می‌شوند و امکان برقراری تماس‌های خارجی را فراهم می‌کنند.

باتری دستگاه: باتری دستگاه برای تامین برق در صورت قطعی برق اصلی استفاده می‌شود تا از دست دادن ارتباطات در صورت قطعی برق جلوگیری کند.
کارت جانبی: کارت‌های جانبی به PBX امکان اتصال تجهیزات جانبی مانند دستگاه‌های فکس، دستگاه‌های IVR و سایر تجهیزات را فراهم می‌کنند.
پیکربندی شبکه: پیکربندی شبکه امکان ارتباط PBX با شبکه دیگر و اتصال به اینترنت را فراهم می‌کند تا امکانات VoIP و ارتباطات دیگر را فراهم کند.
 
 

تلفن های نرم افزاری 

نرم افزاری است که می تواند روی موبایل یا کامپیوتر های شخصی نصب شود و کارایی مشابه با تلفن های ویپ سخت افزاری را برای کاربران مرکز تلفن ایجاد نماید. 
 
انواع خط شهری وردی به مرکز تلفن:
خطوط تلفن 8 رقمی مسی 
خطوط تلفن 8 رقمی سیپ که از طریق مخابرات یا سرویس دهنده های ویپ ارائه می شوند.
خطوط 4 و یا 5 رقمی دیجیتال که می توانند یک طرفه و یا دو طرفه باشند.
خطوط سیپ ترانک که عمدتا 5 رقمی هستند و از سوی شرکت مخابرات ایران ارائه می شوند.
 

مفهوم کلی PBX و نحوه عملکرد آن

 PBX یا Private Branch Exchange یک سیستم تلفنی داخلی است که در سازمان‌ها و شرکت‌ها برای مدیریت تماس‌های تلفنی استفاده می‌شود. این سیستم به ارتباط بین تلفن‌های داخلی سازمان و ارتباط با شبکه تلفن عمومی (PSTN) کمک می‌کند. PBX امکاناتی مانند انتقال تماس، تماس‌های داخلی رایگان، تماس‌های خروجی از طریق شبکه تلفن عمومی و مدیریت تماس‌ها را فراهم می‌کند.

نحوه عملکرد PBX به این صورت است که تماس‌های ورودی از شبکه تلفن عمومی به PBX وارد می‌شوند و سپس به تلفن‌های داخلی سازمان منتقل می‌شوند. همچنین، تماس‌های داخلی نیز به صورت مستقیم از طریق PBX انجام می‌شوند. PBX همچنین امکاناتی مانند تماس‌های همزمان، انتقال تماس، نگهداری تماس و مدیریت تماس‌ها را فراهم می‌کند.

PBX می‌تواند به صورت سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری و یا ترکیبی از هر دو نوع ارائه شود. در حال حاضر PBXهای مبتنی بر نرم‌افزار (مانند سانترال ویپ) از طریق شبکه اینترنت و با استفاده از فناوری VoIP عمل می‌کنند و امکانات بیشتری نسبت به PBXهای سخت‌افزاری ارائه می‌دهند. به طور کلی PBX به سازمان‌ها کمک می‌کند تا تماس‌های تلفنی خود را به صورت موثرتر و بهینه‌تر مدیریت کنند و از امکاناتی مانند تماس‌های داخلی رایگان و انتقال تماس بهره ببرند.

 

ویژگی های مهم مرکز تلفن یا PBX

ویژگی های مهم مرکز تلفن یا PBX عبارتند از:

تماس‌های داخلی رایگان: PBX می تواند تماس‌های داخلی را بدون هیچ هزینه‌ای انجام دهند.

انتقال تماس: با استفاده ازPBX، کاربران می‌توانند تماس‌های خود را به دیگر کاربران یا خطوط دیگر انتقال دهند.

تماس‌های همزمان: PBX  اجازه می‌دهد تا چندین تماس همزمان دریافت کنند و به آن‌ها پاسخ دهند.

نگهداری تماس: PBX  به کاربران امکان می‌دهد تا تماس‌های دریافتی را در حالت نگهداری قرار داده و به آن‌ها بازگردند.

مدیریت تماس‌ها: PBX  به مدیران سازمان امکان می‌دهد تا تماس‌ها را مدیریت کنند، آن‌ها را ضبط کنند و گزارشاتی در مورد تماس‌های دریافتی و ارسالی دریافت کنند.

قابلیت انعطاف‌پذیری: PBX  به کاربران امکان می‌دهد تا به راحتی خطوط تلفنی را اضافه و حذف کنند و امکانات جدیدی را به سیستم اضافه کنند.

امنیت: PBX به کاربران امکان می‌دهد تا تماس‌های خود را با استفاده از رمزگذاری امن کنند و از دسترسی غیرمجاز به سیستم جلوگیری کنند.

انتقال تماس به شبکه تلفن عمومی: PBX  به کاربران امکان می‌دهد تا تماس‌های خود را به شبکه تلفن عمومی انتقال دهند و به خطوط خارجی تماس بگیرند.
تماس‌های ورودی خودکار: PBX  می تواند تماس‌های ورودی را به صورت خودکار و به شماره‌های مختلف انتقال دهند.

 

معرفی دستگاه سانترال

تلفن‌سانترال یک سیستم مرکزی است که توانایی مدیریت و کنترل تماس‌های تلفنی را فراهم می‌کند. این سیستم‌ها می‌توانند به صورت دیجیتال، آنالوگ، تحت شبکه IP و یا به صورت هایبریدی ارائه شوند. در زیر به توضیح هر یک از این انواع سانترال می‌پردازیم:

تلفن‌ سانترال دیجیتال: تلفن‌سانترال دیجیتال از سیگنال‌های دیجیتال برای انتقال تماس‌ها استفاده می‌کند. این نوع سانترال‌ها از تکنولوژی دیجیتال برای ارسال و دریافت اطلاعات صوتی استفاده می‌کنند. این نوع سانترال‌ها امکاناتی مانند انعطاف‌پذیری بالا، کیفیت صدای بالا و امکانات متنوع مدیریتی را فراهم می‌کنند.

تلفن ‌سانترال آنالوگ: تلفن‌ سانترال آنالوگ از سیگنال‌های آنالوگ برای انتقال تماس‌ها استفاده می‌کند. این نوع سانترال‌ها به صورت مستقیم به خطوط تلفن آنالوگ متصل می‌شوند و از تکنولوژی آنالوگ برای ارسال و دریافت تماس‌ها استفاده می‌کنند. این نوع سانترال‌ها برای سازمان‌ها یا شرکت‌های کوچک مناسب هستند.

تلفن‌سانترال تحت شبکه ip: تلفن‌سانترال تحت شبکه IP از شبکه‌های اینترنت برای انتقال تماس‌ها استفاده می‌کند. این نوع سانترال‌ها به صورت دیجیتال عمل می‌کنند و از پروتکل‌های اینترنت برای ارسال و دریافت اطلاعات صوتی استفاده می‌کنند. 

تلفن‌ سانترال هایبرید: تلفن‌ سانترال هایبریدی از ترکیب تکنولوژی‌های دیجیتال، آنالوگ و تحت شبکه IP برای ارائه خدمات تلفنی استفاده می‌کند. این نوع سانترال‌ها امکاناتی مانند انعطاف‌پذیری بالا، امکان اتصال به خطوط تلفن مختلف و امکانات پیشرفته مدیریتی را فراهم می‌کنند.

هر یک از این انواع سانترال‌ها ویژگی‌ها و مزایا و معایب خاص خود را دارند و بسته به نیازهای سازمان یا شرکت، انتخاب مناسبی می‌تواند صورت گیرد.

 

سخن پایانی

می‌توان گفت که PBX یک سیستم تلفنی مرکزی است که امکان برقراری تماس داخلی و خارجی را برای سازمان‌ها و شرکت‌ها فراهم می‌کند. این سیستم از تکنولوژی‌های مختلفی مانند VoIP ،ISDN و PSTN استفاده می‌کند و قابلیت‌هایی مانند تماس‌های گروهی، انتقال تماس، موسیقی منتظران و مدیریت تماس‌ها را فراهم می‌کند.
با توجه به قابلیت‌هایی که PBX فراهم می‌کند، این سیستم به عنوان یکی از ابزارهای مهم برای مدیریت تماس‌ها و ارتباطات در سازمان‌ها و شرکت‌ها شناخته می‌شود. در نتیجه، PBX به بهبود کارایی و بهینه‌سازی ارتباطات داخلی و خارجی سازمان‌ها و شرکت‌ها کمک می‌کند.

 

سوالات متداول

1. اجزای اصلی یک مرکز تلفن چیست؟ 
اجزای اصلی یک مرکز تلفن شامل تلفن‌ها، سیستم‌های تلفنی داخلی (PBX)، خطوط ارتباطی مانند PSTN یا VoIP و تجهیزات جانبی مانند هدست‌ها و تلفن‌های همراه است.

2. چه تجهیزات جانبی می‌تواند به یک مرکز تلفن اضافه شود؟ 
تجهیزات جانبی می‌توانند شامل هدست‌های تلفن، دستگاه‌های فکس، دستگاه‌های انتقال تماس، تلفن‌های همراه و تجهیزات کنترل تماس مانند دستگاه‌های IVR باشند.

3. سیستم تلفنی داخلی (PBX) در یک مرکز تلفن چه نقشی دارد؟ 
سیستم تلفنی داخلی (PBX) نقش اصلی در توزیع تماس‌ها داخلی و خارجی و مدیریت ارتباطات داخلی در یک سازمان را ایفا می‌کند. این سیستم امکاناتی مانند تماس‌های گروهی، انتقال تماس، موسیقی منتظران و مدیریت تماس‌ها را فراهم می‌کند.

 

برای مطالعه بیشتر به لینک های زیر مراجعه کنید:

لیست مقالات : بیش از صد مقاله در حوزه سیستم های پیجینگ

راهنمای سیستم پیجینگ

راهنمای آمپلی فایر تحت شبکه

راهنمای بلندگوهای تحت شبکه

راهنمای اینترکام تحت شبکه

راهنمای تلفن صنعتی